مجید قادری با اذعان به اینکه این عروسکها مورد استقبال کودکان ایرانی قرار نگرفته است، گفت: «این عروسکها بیش از آنکه بهعنوان یک عروسک ایرانی شناخته شده باشد، نمادی از عروسک جهان اسلام هستند که تاکنون استقبال زیادی از آنها شده است».وی که یکی از طراحان عروسکهای دارا و سارا نیز هست، میگوید: «رژیم صهیونیستی در مقابل عروسک جهان اسلام، اقدام به جبههگیری کرده و در سالهای اخیر اقدام به تولید عروسک کرده است».البته وی بلافاصله به نکته مهمی اشاره میکند: «در کشورهای حاشیه خلیجفارس و مصر عروسکهایی نیز با ویژگیهای آن کشورها تولید و روانه بازار داخلی شده است».
مقایسه «فولا» با «دارا و سارا»
مدیر مرکز سرگرمیهای کانون پرورش فکری در حالی مدعی نماد شدن عروسکهای دارا و سارا در جهان اسلام است که به گفته خودش کشورهای حاشیه خلیجفارس و مصر خودشان عروسکهای بومی با ویژگیهای کشورشان تولید و روانه بازار کردهاند.از سوی دیگر نباید فراموش کنیم هنگامی که عروسکهای دارا و سارا در ایران ناکام هستند، چگونه نماد جهان اسلام میشوند و گواه این ادعا چیست؟
برخی کشورهای عربی نیز همانند ما برای مقابله با عروسکهای باربی، چارهاندیشی کردهاند همانطور که قادری گفته عروسکهای بومی با ویژگیهای کشور خود تولید کردهاند.کشورهای عربی با اندکی تغییر در باربی غربیها، چادر عربی بر سر و لباسهای محلی بر تن او کردهاند و سپس آن را به نام «فولا» روانه بازار کردهاند و موفق هم شدهاند.
مشک آن است که خود ببوید
قادری در بجنورد با تأکید بر اینکه عروسک دارا و سارا به لحاظ فرهنگی تأثیرات مثبت زیادی را در جوامع مختلف برجای گذاشته است، تصریح کرد: «البته به لحاظ اقتصادی فروش این عروسکها به ایدهآل نرسیده است».با توجه به سخنان قادری این پرسش مطرح میشود، اگر تعداد زیادی از این عروسکها به فروش نرفته، چگونه از نظر فرهنگی تأثیرات مثبت زیادی داشتهاند. اگر کودکان این عروسکها را نداشته باشند آنها از چه راهی تأثیرگذار بودهاند؟طراحان تاکنون چند بار دست به تغییر ترکیب دارا و سارا زدهاند تا شاید مورد اقبال کودکان ایرانی قرار گیرند. در سال 88 نسل جدید دارا و سارا براساس ارزیابیهای انجام شده از مخاطبان، با ابعاد کوچکتر، وزن کمتر و با ظرافت بیشتر چهره نسبت به نسل قدیم وارد بازار شدند.معاون تولید کانون در مهر ماه 89 با اذعان به بیتوجهی کودکان ایرانی به عروسکهای دارا و سارا، گفت: «نسل اول عروسک دارا و سارا نتوانست بهخوبی توجه مخاطبان را بهخود جلب کند ولی نسل دوم این عروسکها به نوعی موفقتر از گذشته عمل کرده است».
98 درصد عروسک خارجی
اسباببازیها علاوه بر بعد بازی، بر شخصیت افراد حتی بزرگسالان هم تأثیرگذارند ولی اسباببازیها در کشور ما چندان جدی گرفته نمیشوند. اسباب بازیهای ایرانی تنها 3 تا 5 درصد بازار ایران را در اختیار دارند. مدیر سرگرمیهای سازنده کانون پرورش فکری میگوید: «با تولیدات عروسکهایی که در کشور توسط کانون پرورش فکری کودکان انجام شده صرفا 2درصد نیاز عروسکی کودکان تأمین شده و 98 درصد دیگر نیازهای فرهنگی در این حوزه توسط کشورهای بیگانه انجام شده است».
سایه سنگین عروسکهای غربی
در چند سال اخیر با توجه به افزایش تولید و ورود فیلمهای کارتونی و عروسکهای شبیهسازی شده شخصیتهایی چون باربی، بتمن، اسپایدرمن، هریپاتر، شرک و...، شاهد گرایش و استقبال بیشتر کودکان از این عروسکها هستیم و با وجود اینکه عروسکهای دارا و سارا بهعنوان عروسکهای بومی و محلی ایرانی وارد بازار شدهاند، اما تاکنون استقبال خوبی از آنها نشده است.
ما نیز قبول داریم که باربی هیچ نوع سنخیتی با فرهنگ غنی ما ندارد و تنها سفیر فرهنگی غریبههاست اما بهتر نبود طراح، ناظر هنری و ناظر فنی دارا و سارا که اکنون مدیریت مرکز سرگرمیهای کانون را نیز بر عهده دارد به جای غلو، به بررسی علل ناکامی دارا وسارا در بین کودکان ایرانی بر میآمد؟